علائم کم خونی در کودکان【سال1402】❤️

ما در این مقاله قصد داریم شما عزیزان را با علائم کم خونی در کودکان آشنا کنیم تا در صورت نیاز از آن استفاده کرده و درمان کودکان عزیز خود را آغاز کنید. کم خونی یکی از رایج ترین عوارض در گروه سنی نوزادان و کودکان است که کم خونی در کودکان به معنی کاهش قابل توجه گلبول های قرمز خون است و همچنین علل مختلف دیگری نیز دارد که شایع ترین آن ها کمبود آهن و کمبود هموگلوبین می باشد. به طور کلی کم خونی در نوزادان خیلی جدی نیست و نیاز به درمان خاصی ندارد، اما در کودکان جدی است و پزشک متخصص باید علائم آن را بررسی و سپس درمان را آغاز کند تا کودک در آینده با مشکل مواجه نشود. ممنون می شویم ما را تا پایان این مقاله حمایت کنید.

کم خونی چیست؟

کم خونی یک اختلال خونی شایع است که در آن گلبول های قرمز یا هموگلوبین کافی در خون وجود ندارد. هموگلوبین که در گلبول های قرمز وجود دارد، باعث می شود اکسیژن به گلبول های قرمز متصل شده و از طریق مویرگ ها به بافت های مختلف بدن برسد و از جایی که تمام سلول های بدن انسان برای ادامه حیات به اکسیژن وابسته هستند، کمبود آن باعث هیپوکسی و طیف گسترده ای از مشکلات می شود که انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد و هر کدام علت خاص خود را دارند و همچنین این بیماری بر اساس عوامل مختلفی از جمله مورفولوژی گلبول های قرمز، مکانیسم های سببی طبقه بندی می شود.

در طول سال های رشد، مشکلی که سلامت اکثر کودکان عزیز را به خطر می اندازد، کم خونی در کودکان است. کم خونی بیماری است که امروزه بیشتر افراد را درگیر کرده است، حتی کودکان که والدین در این بین معمولا با مشکلات تغذیه ای فرزندان خود نیز درگیر هستند، اما غذاهای غنی از آهن زیادی وجود دارد که حتی کودکانی که به اصطلاح بد غذایی دارند نیز می توانند از آن ها استفاده کنند.

لازم است بدانید که کمبود آهن یا کم خونی یک مشکل دشوار در آسیا و آفریقا محسوب می شود، اما در کشورهای توسعه یافته میزان کمبود آهن به طور قابل توجهی کمتر از کشورهای در حال توسعه است ولی با این حال، کمبود آهن همچنان یک اختلال رایج است و می تواند عواقب بسیاری برای سلامتی و رشد کودکان در آینده داشته باشد.

کم خونی یا کمبود آهن می تواند بر توانایی کودک برای عملکرد صحیح تأثیر گذار باشد اما با این حال، بیشتر علائم و نشانه های کم خونی در کودکان تا پس از شروع کم خونی و در نتیجه فقر آهن ظاهر نمی شود که کم خونی فقر آهن در دوران نوزادی و اوایل کودکی می تواند منجر به تاخیر در رشد ذهنی و روانی، انزوا و کاهش دامنه توجه در کودکان شود.

انواع کم خونی

انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد و هر کدام به دلایل متفاوتی رخ می دهند که در ادامه به شرح آن ها خواهیم پرداخت:

کم خونی مگالوبلاستیک یا کمبود ویتامین: این نوع کم خونی به دلیل کمبود اسید فولیک یا ویتامین B-12 رخ می دهد زیرا ویتامین ها به بدن کمک می کنند تا خون سالم یا سیستم عصبی را حفظ کنند. در این نوع کم خونی، بدن گلبول های قرمز تولید می کند که نمی تواند اکسیژن را به خوبی تحویل دهد که شما عزیزان می توانید از قرص های حاوی اسید فولیک استفاده کنید که اسید فولیک را می توان از مصرف دانه ها و مغزها، مرکبات و آب میوه ها، سبوس گندم و سایر غلات، سبزیجات با برگ سبز تیره و پهن، گوشت مرغ، صدف و جگر به دریافت کرد.

گاهی اوقات ممکن است متخصص نتواند تشخیص دهد که علت بیماری کمبود ویتامین B-12 است که این عارضه معمولاً در افراد مبتلا به کم خونی شدید و در واقع یک بیماری خودایمنی است، رخ می دهد و عدم مصرف کافی ویتامین B-12 می تواند باعث بی حسی و گزگز در دست ها و پاها، مشکل در راه رفتن، از دست دادن حافظه و مشکلات بینایی شود.

کم خونی ناشی از فقر آهن: کمبود آهن زمانی رخ می دهد که بدن آهن کافی نداشته باشد و این نوع کم خونی یکی از شایع ترین انواع این بیماری است. بدن برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد که در نتیجه از دست دادن خون به دلیل مشکلاتی مانند پریودهای طولانی و سنگین، زخم های داخلی، پولیپ روده یا سرطان روده اتفاق می افتد و رژیم غذایی کم آهن می تواند منجر به این عارضه شود.

در دوران بارداری کمبود آهن برای مادر و جنین باعث کم خونی فقر آهن می شود که مادر با رعایت نکات طلایی برای بارداری سالم و همچنین با مصرف غذاهایی مانند گوشت گاو، صدف، اسفناج، عدس، سیب زمینی برشته با پوست و تخمه آفتابگردان آهن مورد نیاز بدن خود را تامین کند.

بیماری های خونی ارثی: یکی از بیماری های خونی ارثی، بیماری سلول داسی شکل است و به جای تولید گلبول های قرمز طبیعی که به راحتی در رگ های خونی حرکت می کنند در سلول های داسی به سختی حرکت می کنند و لبه های منحنی دارند که این گلبول های خونی نمی توانند به راحتی در رگ های خونی ظریف حرکت کنند و از این رو مسیر رسیدن خون به اندام های بدن را مسدود می کنند.

بدن انسان گلبول های قرمز داسی شکل را از بین می برد، اما نمی تواند انواع جدید، طبیعی و سالم را به سرعت تولید کند و باعث کم خونی در بدن فرد می شود و همچنین نوع دیگری از کم خونی ارثی، تالاسمی است که در آن بدن ژن های خاصی را از دست می دهد و بر نحوه تولید هموگلوبین تأثیر مخربی می گذارد.

کم خونی آپلاستیک: این یک نوع کم خونی در افراد بسیار نادر است و زمانی رخ می دهد که بدن گلبول های قرمز کافی تولید نمی کند و از جایی که گلبول های سفید خون را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، خطر عفونت و خونریزی غیرقابل توقف را افزایش می دهد که باید به موقع تشخیص داده شود و به سرعت درمان آغاز شود.

بیماری های زمینه ای: برخی بیماری ها می توانند توانایی بدن در تولید گلبول های قرمز را مختل کنند و به عنوان مثال، افراد مبتلا به بیماری کلیوی، به ویژه بیماران دیالیز، در معرض خطر ابتلا به کم خونی هستند، زیرا کلیه این بیماران قادر به ترشح هورمون کافی برای تولید سلول های خونی نیستند و حتی ممکن است بدن در حین دیالیز آهن از دست می دهند.

علائم کم خونی در کودکان

علائم کم خونی در کودکان به دلیل کمبود اکسیژن در سلول ها ایجاد می شود و بسیاری از این علائم با کم خونی خفیف رخ می دهد که شایع ترین علائم عبارتند از:

• افزایش ضربان قلب در کودکان
• تنگی نفس یا مشکل در تنفس
• کمبود انرژی، خستگی، بی حوصلگی
• سرگیجه، به خصوص هنگام ایستادن و فعالیت
• سردردهای شدید
• تحریک پذیری
• معده درد
• خونریزی بینی
• خون در مدفوع
• استفراغ خون
• سیکل های قاعدگی نامنظم در دختران نوجوان
• عدم وجود یا تاخیر در قاعدگی
• زخم یا تورم زبان
• زرد شدن پوست، چشم و دهان
• بزرگ شدن طحال یا کبد
• رشد فیزیکی کند یا عقب افتاده

درمان کم خونی در کودکان

درمان کم خونی به عوامل مختلفی مانند سن و سابقه پزشکی کودک و همچنین شدت کم خونی بستگی دارد که در ادامه برای آگاهی بیشتر شما عزیزان به بررسی آن ها می پردازیم:

• نوجوانان کم خون ممکن است برای کنترل خونریزی شدید قاعدگی به مکمل های هورمونی نیاز داشته باشند.
• ممکن است داروها برای کنترل مشکلات مغز استخوان یا حتی تحریک سلول های بنیادی مغز استخوان برای ساخت گلبول های قرمز توسط بهترین دکتر تغذیه در ایران تجویز شوند.
• در کم خونی فقر آهن، پزشکان معمولا مکمل های آهن را تجویز می کنند که نوزادان و کودکان می توانند مکمل های آهن را به صورت قطره دریافت کنند و همچنین کودکان بزرگتر می توانند مکمل های آهن را به صورت قرص یا کپسول نیز مصرف کنند و غذاهای غنی از آهن نیز به عنوان یک گزینه درمانی مناسب و مفید توصیه می شود.
• در موارد شدید، پیوند سلول های بنیادی از یک اهداکننده سالم ضروری است که سلول های بنیادی اهداکننده وارد سیستم گردش خون کودک می شوند و به مغز استخوان می رسند و در آنجا می توانند گلبول های قرمز سالم تولید کنند.
• مصرف شیر گاو برای کودکان قبل از 12 ماهگی توصیه نمی شود و به همین دلیل است که کودک ممکن است شیر ​​گاو را به غذاهایی که منابع بهتر آهن هستند ترجیح دهد و شیر گاو نیز ممکن است باعث خونریزی داخلی شود که در نهایت منجر به کاهش جذب آهن می شود.
• فقط به کودک خود غذاهای غنی از آهن ندهید و نباید از سایر مواد مغذی مهم غافل شوید و همچنین سعی کنید آن ها را در بهترین حالت خود نگه داشته و غذاهای مغذی مانند میوه ها، سبزیجات سبز، گوشت بدون چربی، آجیل و غلات کامل را در رژیم غذایی کودک خود بگنجانید.
• میوه هایی مانند موز حاوی مقدار قابل توجهی آهن هستند که باعث تولید گلبول های قرمز در خون می شود و علاوه بر این، موز حاوی منیزیم است که برای تولید هموگلوبین نیز ضروری است و همچنین سیب، مرکبات و خرما حاوی مقدار زیادی ویتامین C هستند که وجود ویتامین C در غذا به جذب بیشتر آهن در بدن کمک می کند.
• سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کلم و کاهو سرشار از آهن هستند و می تواند در بهبود کم خونی در کودکان موثر باشند و همچنین چغندر و شنبلیله نیز دارای مقدار قابل توجهی آهن هستند که می توان از آن در تهیه انواع غذاهای خوشمزه استفاده کرد و غذای کودک را با آهن غنی کرد.
• هورمون درمانی به شکل اریتروپویتین انسانی ارائه می شود که بدن را برای تولید گلبول های قرمز بیشتر تحریک می کند و همچنین با استفاده از این روش، می توانید شاهد کاهش تعداد تزریق خون باشید که این روش تا حدودی پرهزینه است و برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید ادامه یابد.

فقر آهن در کودکان

نوزادان و کودکان مستعد ابتلا به این بیماری یعنی فقر آهن شامل موارد زیر است:

• نوزادانی که نارس یا با وزن کم متولد می شوند.
• نوزادانی که قبل از یک سالگی شیر گاو مصرف می کنند.
• کودکان 1 تا 5 ساله که بیش از 710 میلی لیتر شیر گاو، بز یا سویا در روز می نوشند.
• کودکان مبتلا به شرایط خاص، مانند عفونت های مزمن یا رژیم های غذایی محدود مستعد ابتلا به فقر آهن هستند.
• کودکان در معرض سرب می توانند کاندید فقر آهن باشند.
• کودکانی که به اندازه کافی غذاهای غنی از آهن مصرف نمی کنند.
• شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می شوند و بعد از 6 ماهگی غذای کمکی حاوی آهن دریافت نمی کنند.
• نوزادانی که شیر خشک غنی شده با آهن نمی نوشند.
• کودکانی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند نیز می توانند در معرض فقر آهن قرار بگیرند.
• کودکانی که به تغذیه آن ها اهمیت داده نمی شود.

کلام آخر

کم خونی وضعیتی است که در آن مشکلی در عملکرد صحیح گلبول های قرمز یا هموگلوبین در بدن وجود دارد و با توجه به اهمیت گلبول های قرمز و هموگلوبین در رساندن اکسیژن به بدن، این مشکل می تواند عوارضی را برای فرد به همراه داشته باشد که کودکان و نوجوانان نسبت به این مشکل حساسیت بیشتری دارند زیرا رشد آن ها با این وضعیت درگیر است.

کم خونی معمولا یک مشکل کوتاه مدت است که راه حل های زیادی برای رفع آن وجود دارد و در صورت عدم درمان طولانی مدت می تواند باعث تشنج، اختلالات عصبی، نارسایی اندام های مختلف بدن و حتی مرگ شود و اگر شما عزیزان ساکن شهر تهران هستید در صورت مشاهده علائم کم خونی در کودک، می توانید به بهترین دکتر تغذیه در تهران مراجعه کرده و پس از معاینه، درمان را آغاز کنید.

از شما عزیزان سپاس گزاریم که ما را تا انتهای این مقاله همراهی کردید، سایت تاپتنا سعی بر این داشته تا شما را با علائم کم خونی در کودکان آشنا کند. امیدواریم مطالب گفته شده برای شما مفید واقع شده باشد، در صورت داشتن هر گونه پیشنهاد و انتقاد می توانید از طریق سایت با ما در میان بگذارید.